دلنوشته های پدرانه

نامه های بلوغ

پدید آورنده : علی  صفایی حائری 

نامه های بلوغ، عنوان دست نوشته های پدری است مهربان، دلسوز و با فراست که هر یک از فرزندانش را در بدو ورودشان به سن بلوغ و تکلیف الهی، با نصایحی عالمانه و آگاهی بخش، نسبت به زمان و چالش های پیش رو، می نوازد. اکنون این پدر دل سوخته در میان ما و جمع خانواده اش نیست.

نامه ای که اکنون از نظر می گذارنیم خطابی است نسبت به فرزندش محمد که در جبهه های جنگ تحمیلی به فیض شهادت نایل گشت. خاطر نشان می کند که این نامه در سال های حیات رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (قدس سره) به رشته ی تحریر درآمده است.

فرزندم! محمد جان! تو در زمانی هستی که هنوزتا بلوغ انسان کامل و طلوع «عدل » فاصله دارد و در زمینی هستی که به خاطر اسلام، که شروع انفجار است و طلوع نور، می خواهند گرفتارش کنند و می خواهند محدودش کنند. غافل از این نکته که آن چه چراغ ها را مطرح می سازد، خود تاریکی است. در بطن تاریکی، چراغ ها بارور می شوند و همین بشارت برای تو بس، که از «ظلمات » نترسی که هدایت خدا در متن گمراهی جلوه ها دارد. (1) در این بشارت «سر» بزرگی است که می تواند غربت و تنهایی تو را، «اگر خدا در دلت مشعلی روشن کند و در سینه ات نوری برافروزد» به انس و تولید بیشتر منتهی سازد، تا پس از تولدت، عقیم نمانی.

تو یک بار از مادر متولد شدی و این بار باید از خودت بیرون بیایی. از نفس; از غریزه ها، از عادت ها متولد شوی ; که عیسی می گفت: «لا یلج فی الملکوت من لا یولد مرتین » ; کسی که دوباره متولد نشود، به ملکوت خدا، راهی ندارد. و پس از این تولد، باید «تولید» کنی و زاد و ولد کنی، که تنها نمانی و در تنهایی هم مانوس باشی.

 فرزندم! خدا را شاکر باش که رهبر امروز کشور تو، از این انس برخوردار است و از این امن سرشار و این است که برای مبارزه با همه ی این هایی که آتش می کارند، ایستاده است و نه بر شرق و نه بر غرب و نه بر جهان سوم و حتی نه بر ملیت ایرانی، که بر ایمان مردم و آن هم نه ایمان غرور، که بر ایمان به خدای واحد قهار متکی است و همین است که بدون شوخی، با «درک تنهایی » باید بارور شد و زایید و در «متن تاریکی » باید ایستاد و نور پاشید که آن درک زاینده است و این تاریکی، خواستار نور و از این دو نکته گذشته، مطمئن باش که برای دشمن منحرف، هیچ چیز خطرناک تر از انحرافش نیست. ماشینی که از مسیر منحرف شده، اگر تو بخواهی بیش تر از انحرافش، مجازاتش کنی، نخواهی توانست; که امام صادق ( علیه السلام) می فرماید: «تو برای بدکار، بیش از کارش، عملی نخواهی داشت » .

 فرزندم! تو در این زمانه و در این سرزمین - این زمانه ی تاریک و این زمین شلوغ - اگر بخواهی که «کسف » حادثه ها نشوی و حادثه ساز باشی، باید «بینات » ، «کتاب » و «میزان » را داشته باشی و با این سه وسیله، در تمامی جریان های فکری و سیاسی و اجتماعی، در برابر فریب ها و شیطان ها، قائم و بر پا باشی، آن هم قائم به قسط و بر روی ساقه ها و ریشه های محکم; که در آیه ی «محمد رسول الله...» (2) و آیه ی «و لقد ارسلنا رسلنا بالبینات » ، (3) به آن اشاره رفته است. «بینات » یعنی آن چه خودش روشن است و روشن کننده ی دیگری هم هست. «بینات » آن هدایتی است که وضع تو و جهان را، رابطه ی تو و جهان را و مقصد تو و جهان را روشن می نماید. «کتاب » یعنی دستورها، نوشته ها، فریضه ها و آداب و احکام، در این حرکت و در این رابطه ها . «میزان » یعنی معیاری که در انتخاب مقصد و انتخاب مکتب و در انتخاب عمل، تو را راهنما باشد و در هنگام تزاحم و درگیری، تکالیف و فرایض و وضع تو را مشخص نماید.

 کسی که این سه اصل را داشته باشد، گرفتار برخوردهای سازمانی و جزئی و یا مرشد و مراد نمی شود. حتی با بصیرت دیگران، خودش را کور نمی سازد; که انسان از کارش به اندازه ی بصیرتش بهره می برد. این نکته بسیار مهم است.

اگر امروز هم برایت روشن نشد، سعی کن بعد آن را خوب بفهمی، تا از رنج های بسیار نجات یابی، که در این زمانه ی تاریک و در این زمین شلوغ، آن ها که این سه اصل را نفهمیدند، اگر به «لب لباب » هم روی بیاورند، قشری هستند; این ها، خود را تسلیم بصیرت کسانی کردند که اگر معصوم می بودند، باز به این گونه رابطه راضی نمی شدند و «بینات » و «کتاب » و «میزان » را کنار می گذاشتند. این ها، برای راحتی و انتخاب و سرعت عمل، به بهانه ی نجات از هلاکت، از چشم خود دست کشیدند و از بصیرت چشم پوشیدند. در حالی که دید و فهم مراد و یا سازمان و یا حزب، نمی تواند جایگزین دید و بصیرت و فهم من (خود انسان) باشد. این درست است که با این تسلیم و بیعت و واگذاری، کارها سامان می یابد و تو راحت می شوی، ولی سرعت و سامان کار، با صحت و رفعت انسان، نباید جای عوض کنند. هر گروهی; چه سیاسی، چه ولایتی و چه عرفانی، باید گذشته از «مبانی » و «اهداف » از این «روش بیناتی » برخوردار باشد. این اصول در «تشکل » و «سازمان دهی » ، وضع جدیدی را باعث می شود و «ظرفیت » و «حلم » را در رهبری ضروری می سازد. عنصر «ظرفیت » و «حلم » ، عنصری است که در مباحث «مدیریت » و «تشکل » جدید باید مطرح شود. همان طور که روش: «بینات، کتاب و میزان » ، در مباحث و «تشکل » و «سازمان دهی » جایگاه خود را به دست بیاورد و گرنه بازی ها و فریب ها، همیشه گمراه کننده هستند.

بگذار این نکته را همین جا بگویم، در برابر هجوم تبلیغات، تو همیشه حساب «سازمان » و حساب «شخص » و حساب «عمل » را از یکدیگر جدا کن، که این سه، هر کدام معیار نقد جدا و روش نقد مجزا دارند. «سازمان » با اهداف و مبانی، با مرام نامه اش; و «شخص » با نیت و انگیزه اش; و «عمل » ، با سنت ها و حدود محاسبه می شوند. ممکن است مرام نامه ی یک حزب خوب باشد، ولی شخص فاسد باشد و ممکن است یک شخص خوب باشد، ولی سازمان و حزبش بی اساس و همین طور ممکن است نیت شخص خوب باشد، ولی عملش باطل و یا عملش درست باشد و نیتش فاسد. این طور نیست که خوبی و بدی عمل، دلیل خوبی و بدی شخص و یا حزب و سازمانی باشد. شاید سید جمال و مصدق را بعدها بشناسی. ولی خوبی احتمالی و حتمی این ها، دلیل خوبی کارشان نیست; چون کسی که یار ندارد، نمی تواند توپی را پاس بدهد که از دست داده است و نمی تواند نگه دارد که محاصره شده است و این ضعف در عمل را، نمی شود با خوبی نیت و یا بزرگی حرف ها پوشاند.

تو در کنار آگاهی و اطلاعات سیاسی بیش تر، اگر با این روش و با این معیاری که به آن اشاره شد، توجه کنی و برخورد کنی، تسلط بیش تر و برخورد سالم تری خواهی داشت. خداوند تو را روشن و استوار سازد و از ضعف ها و ترس ها نجات بدهد، تا ثابت قدم بمانی، که ورودیه ی راه خدا «ثبات » است. (4) فرزندم! این روش را سرسری نگیر، که رسولان خدا، همراه این سه اصل آمدند، تا انسان، خود برپا بایستد و بر قسط، قائم باشد و «حدید» را و «آهن » را به دست بگیرد. (5)

پی نوشت ها:

1. «و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین » آل عمران /164.

 2. فتح / 29.

3. حدید / 25.

 4. «انه سمیع مجیب، انه ولی حمید» .

 5. «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط و انزلنا الحدید» حدید / 25.

---------------------------------------------------------------------------------

منبع: www.hawzeh.net